Konteksty. Kiedy w 1801 r. władze pruskie odbierały prawa miejskie niewielkiej Niwce, wydawało się, że ta miejscowość znika na dobre z kart historii regionu. Nic bardziej mylnego. Jakkolwiek położona nad obiema Przemszami i Bobrkiem osada rozwijała się w tym okresie powoli, to jednak już wtedy tliły się zjawiska, które wkrótce gwałtownie wyniosą ją na dwa […]
Zdjęcie z 1937 r. prezentujące pracowników biedaszybu na tle kopalni węgla „Niwka”. Fotograf i fotografowane osoby nie są mi znani z nazwiska. Plan pierwszy. Trudno powiedzieć, czy widzimy cały zespół pracowników parających się nielegalną eksploatacją węgla kamiennego w tym miejscu. Wartością fotografii jest też udokumentowany sposób transportu urobku z tego szybu. Biedaszyb zlokalizowany był w […]
Prolog. Sosnowiec przed wojną miał bardzo różne oblicza. Wielkomiejska ulica Modrzejowska, pola ciągnące się od Sielca po Klimontów czy dzielnice fabryczne. Niemałą część miasta zajmowały również obszary takie jak to – przedstawione na zdjęciu – pogórnicze i poprzemysłowe brownfieldy, bezleśne pustkowia, tereny bez określonej funkcji ekonomicznej lub społecznej. Częściowo z autopsji opisał te kontrasty Prof. […]
13 stycznia 1916 r. w Dąbrowie (obecnie Dąbrowa Górnicza) zmarł ks. Dominik Roch Milbert ー budowniczy sosnowieckiej świątyni p.w. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny pełniącej dziś funkcję katedry diecezji sosnowieckiej, a także pierwszy proboszcz erygowanej tu w 1899 r. parafii. [Fotografia nagrobna ks. Dominika Rocha Milberta. Zdjęcie wykonane przez autora 7 maja 2022 r.] Ostatnim miejscem […]
[Źródło: pan Paweł Ptak. Pocztówka opisana jako – Sosnowiec. Huta św. Katarzyny.] Już na wstępie uprzejmie zaznaczam, że prezentowana powyżej pocztówka, zresztą podobnie jak i wiele, wiele też innych jakie są obecnie w obiegu na rynku kolekcjonerskim, jest jednak nieprawidłowo opisana. Bowiem w tym przypadku, to Huta „Katarzyna” jest na niej absolutnie niewidoczna. Tylko w […]
19 sierpnia 1906 r. w Oświęcimiu odbył się zlot okręgu VI (śląskiego) Związku Sokołów Polskich w Państwie Niemieckim. Było to wydarzenie o szczególnym znaczeniu dla rodzących się w tym czasie w Zagłębiu Dąbrowskim oraz innych częściach Królestwa Polskiego struktur Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” — organizacji tradycyjnie ciążącej ku prawej stronie ówczesnej sceny politycznej. Niebagatelny wpływ na […]
Chlebem i solą przywitano generała-gubernatora Michaiła Czertkowa po wyjściu z pociągu na stacji w Sosnowcu we wtorek 10 czerwca 1902 roku. W ciągu kilkunastu godzin pobytu w Sosnowcu zwiedził przy akompaniamencie orkiestry robotniczej hutę Katarzyna i zjechał do szybu kopalni Jerzy. Przyjechał na budowę nowej cerkwi, wysłuchał nabożeństwa w kościele katolickim i koncertu uczniów Szkoły […]
Jeszcze wówczas Ojczyzna nasza nie istniała. Ba, wymazano ją nawet z mapy Europy. A miasto Sosnowiec, jak to po wielu latach napisze pan dr Jan Przemsza – Zieliński, było jeszcze wtedy największą wsią w Europie. Miasto Sosnowiec z łaski cara Rosji uzyska dopiero prawa miejskie w dniu 10 czerwca 1902 roku. Obecna dzielnica miasta – […]
Niedziela dnia 3 września 1939 roku była dniem pogodnym. Podobnie zresztą jak też kolejny dzień tego samego tygodnia, czyli poniedziałek 4 września 1939 roku. Wtedy to formacje wojskowe III Rzeszy Niemieckiej – SS Standarte Germania – wkraczały już od godziny 13:00 ze strony Mysłowic do Sosnowca. Jeszcze wówczas wielu mieszkańców z tego zagłębiowskiego miasta nawet […]
„Naród który traci pamięć, przestaje być Narodem. Staje się jedynie zbiorem ludzi czasowo zajmujących dane terytorium”. Marszałek Polski – Józef Piłsudski. [Rysunek autora. Sosnowiecka „Wenecja”. Okres zaborów Rosji carskiej. Widok od strony uliczki Wodnej. Pierwsze lata 20. XX wieku.] Odkąd tylko sięgam pamięcią w daleką przeszłość, zagłębiając się bowiem aż hen, hen do lat mojego […]