Sosnowiec Kopalnia „Fanny” hr Renarda – Kolejna pocztówka w galerii
Osiemdziesiąta pocztówka w naszej galerii to Sosnowiec, Kopalnia „Fanny” hr Renarda. Przedstawiona na pocztówce kopalnia to późniejsza kopalnia Sosnowiec. Historia kopalni „Sosnowiec” to nie tylko dzieje zakładu pracy, ale również historia naszego miasta. To w znacznym stopniu tej kopalni dzisiejsze miasto zawdzięcza swój rozwój zarówno w XIX, jak i w XX wieku. Nie była to jedyna kopalnia w Sosnowcu, ale jej lokalizacja niemal w centrum miasta sprawiła, że do dziś wielu sosnowiczan utożsamia się z tym zakładem. Dzieje kopalni sięgają początku XIX wieku, gdy na terenach późniejszej kopalni „Sosnowiec” powstała „Nadzieja Ludwika”. Pierwotnie, podobnie jak w innych kopalniach, „Nadzieja Ludwika” prowadziła wyłącznie wydobycie metodą odkrywkową, czasem zaczęła eksploatować podziemne złoża.
W połowie XIX wieku znaczna część Sosnowca włączona została w majątek hrabiego Renarda, w tym tereny kopalni „Nadzieja Ludwika”. Kilka lat później kopalnia przestała istnieć, a w jej okolicy powstała kopalnia „Ludwik”, a później również prezentowana Na tej pocztówce kopalnia „Fanny”.
W latach 80. XIX wieku powstało gwarectwo „Hr. Renard”. Na początku XX wieku węgiel wydobywano z coraz to głębszych pokładów. Zakres terytorialny kopalni, która w tym okresie nazywała się „Hrabia Renard” z każdym rokiem się rozrastał. Na początku były to tereny Sielca, Dębowej Góry, później kopalnia zaczęła eksploatować też na terenie Śródmieścia, Pogoni oraz Środuli.
W czasie II wojny światowej kopalnia kontynuowała wydobycie. Po zakończeniu działań wojennych kopalnia przyjęła nazwę „Sosnowiec”. Niedługo później, bo w 1949 roku na krótko kopalni narzucono nazwę „Stalin”.
Kopalnia „Sosnowiec” stała się jednym z największych fundatorów sosnowieckich osiedli oraz obiektów użyteczności publicznej. Gdyby nie środki kopalniane nie byłoby pewnie sosnowieckiego lodowiska oraz Górniczego Klubu Sportowego „Zagłębie”, które było przysłowiowym oczkiem w głowie sosnowieckich górników. Gdy skończyły się dobre czasy dla kopalni „Sosnowiec”, skończył się na długie lata sport wyczynowy w Sosnowcu.
Na terenie działania kopalni „Sosnowiec” węgiel zaczął się kończyć na początku lat 80. Wydobycie stawało się coraz bardziej kosztowne, zmniejszała się rentowność zakładu. W 1991 roku podjęto decyzję o zamknięciu kopalni, wykonanie odroczono o kilka lat, jednak los kopalni był już przesądzony. 31 grudnia 1997 roku wydobyto ostatnią tonę węgla.
W najlepszym swoim okresie kopalnia „Sosnowiec” zatrudniała ponad 5 tysięcy górników. / Wydana nakładem nieokreślonego na kartce wydawcy.
Wcześniej do naszej galerii dodaliśmy następujące pocztówki:
1 – Sosnowiec, ul.3-go Maja. Widok na domy kolejowe (po lewej stronie) stojące w miejscu, gdzie obecnie znajduje się skwerek wraz z przejściem podziemnym. Po prawej stronie również nieistniejące dziś budynki znajdujące się w miejscu dzisiejszego „Plastra Miodu”. / Wydana nakładem: Księgarnia „Wiedza” Sosnowiec.
2 – Sosnowiec, ul. Kolejowa, dziś 3-go Maja. Widok na narożny budynek znajdujący się do dziś w okolicy dzisiejszego Placu Stulecia. Ciekawostką jest fakt, że okno na pierwszym piętrze już wówczas było zamurowane. Obok budynek księgarni i letni ogródek Cukierni Warszawskiej. Niektórych może dziwić bujne drzewa przed dworcem PKP. Kramy handlarzy znajdujące się wzdłuż ulicy zostały wyretuszowane. / Wydana nakładem: W. Percik Sosnowiec.
3 – Sosnowiec, Pozdrowienie z Sosnowca. Popularny pomysł tworzenia pocztówek to wypełnianie napisów miniaturowymi obrazkami fragmentów miasta. Prawdopodobnie wszystkie z tych obrazków znalazły się w znacznie większym formacie na innych pocztówkach. / Wydana nakładem: Księgarnia M.Bartnik Sosnowiec – Pogoń.
4 – Sosnowiec, kawiarnia „Savoy”. Po prawej stronie widoczny fragment kolumnady Kina Zagłębie. Wspominany z sentymentem przez starszych mieszkańców zespół budynków niestety nie dotrwał do naszych czasów. / Wydana nakładem Hanns Kanngiesser, Litzmannstadt (Łódź).
5 – Sosnowiec, Bank Polski. To miejsce, które niewiele się zmieniło od lat 30. Zmieniały się jedynie banki zlokalizowane w tym obiekcie. Przedwojenny Bank Polski w czasie wojny zastąpił Bank Rzeszy. Obecnie w budynku projektu znanego przedwojennego projektanta Mariana Lalewicza mieści się oddział ING Banku. / Wydana nakładem: Księgarnia „Wiedza” Sosnowiec.
6 – Sosnowiec, Widok na Hutę Katarzynę. Pocztówka przedstawia Hutę Katarzynę i przede wszystkim hałdę Huty Katarzyny w całej okazałości. Hałda ta przez dziesięciolecia górowała nad Sosnowcem. Powstała z odpadów poprodukcyjnych, w pewnym momencie na jej szczyt został podciągnięta kolejka, którą transportowano odpad. Mieszanka żużlu i popiołu, często miała jeszcze wysoką temperaturę, gdy wysypywano ją na szczycie hałdy. W latach 60. rozpoczęła się rozbiórka hałdy. Materiał z niej odzyskany posłużył m.in. do budowy okolicznych dróg i torowisk oraz do wyrobu materiałów budowlanych. / Wydana nakładem: R.Brandys Strzemieszyce.
7 – Sosnowiec, ul. Piłsudskiego. Przedstawiono tu odcinek od dzisiejszej Komendy Miejskiej Policji do okolic przejazdu kolejowego. Kamienice widoczne na pierwszym planie po lewej stronie istnieją do dziś, w głębi widać także nieistniejące dziś budynki (charakterystyczna wieża jednego z nich), które stały w okolicy ulicy Sadowej. Diametralnie zmieniło się za to oblicze prawej strony tej ulicy. Dziś w tym miejscu stoją dziesięciopiętrowe bloki. Ponadto sama ulica Piłsudskiego jest dziś o wiele szersza, po środku wzbogacona dodatkowo linią tramwajową. / Wydana nakładem: Księgarnia J.Dippel Sosnowiec.
8 – Sosnowiec, Granica (Maczki) – Pociąg pocztowy. Granica to dzisiejsza dzielnica Sosnowca – Maczki. Od czasu powstania w tej miejscowości dworca kolei Warszawsko-Wiedeńskiej (w połowie XIX wieku) Granica stała się ważnym ośrodkiem kolejowym. Dworzec spełniał zadania przejścia granicznego pomiędzy Austrią i Rosją. Tym samym stał się też istotnym miejscem dla transportu pocztowego. / Wydana nakładem: T. Lisieckiej, Granica.
9 – Sosnowiec, Szkoła powszechną im. Okrzei. Budynek tej szkoły powstał w latach 30. W czasie II wojny światowej w budynku szkoły miało siedzibę Gestapo. Lokalizacja Gestapo nie była przypadkowa ze względu na getto żydowskie, które mieściło się na Środuli. Obecnie w budynku dawnej szkoły powszechnej im. Okrzei mieści się szkoła podstawowa nr 16 im. Mariana Buczka. / Wydana nakładem Księgarnia „Wiedza” Sosnowiec.
10 – Sosnowiec, Dworzec Północny, czyli dzisiejszy dworzec główny. Dworzec kolei Warszawsko-Wiedeńskiej od początku swojego istnienia był centralnym budynkiem miasta. Budynek ten w pierwotnej wersji oddano do eksploatacji w roku 1859. W związku z położeniem przygranicznym Sosnowiec był bardzo ważnym ośrodkiem kolejowym, zarówno dla transportu osobowego, jak i (a może przede wszystkim) dla transportu towarowego. Na początku XX wieku wybudowana została dzisiejszą halę główną dworca. Pocztówka przedstawia widok na dworzec od strony hali głównej. / Wydana nakładem Braci Altman Sosnowiec.
11 – Sosnowiec, Stary kościół. Pocztówka przedstawia widok na kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa, zwany z racji swojego położenia Kościółkiem Kolejowym. Ten charakterystyczny sosnowiecki budynek powstał w 1862 roku z datków kolejarzy i mieszkańców Sosnowca. Pierwszym rektorem kościoła był ksiądz Dominik Roch Milbert, który do historii Sosnowca przeszedł jako budowniczy tzw. nowego kościoła, czyli dzisiejszej Bazyliki Katedralnej. Innym słynnym rektorem był ksiądz kanonik Franciszek Raczyński, barwna postać przedwojennego Sosnowca. Kanonik Raczyński działał w organizacjach charytatywnych, w czasie drugiej wojny światowej po wygłoszeniu patriotycznego kazania został brutalnie przesłuchany przez gestapo, w wyniku czego po niedługim czasie zmarł. Pocztówka pochodzi z czasów, kiedy Sosnowiec nie miał jeszcze praw miejskich. / Wydana nakładem Jermułowicz i Bergman Sosnowiec.
