Adam Gołębiowski: Konsekracja kościoła p.w. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Sosnowcu
[Pamiątka Konsekracji Kościoła Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Sosnowcu. 6 Sierpnia 1910 roku. Wykonano w firmie „Bracia Altman”.
Źródło: ze zbiorów parafii katedralnej p.w. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Sosnowcu.]
W sobotę i niedzielę J. E. po obowiązkach spełnionych w świątyni i po udzieleniu Sakramentu Bierzmowania wiernym, raczył zwiedzać zakłady przemysłowe i kopalnie.
W sobotę Najdostojniejszy Pasterz zwiedził walcownię Milowice w asystencyi ks. prałata Czerwińskiego, ks. Milberta, ks. Rogójskiego, ks. Stanisza i ks. Łukowicza.
J. E. oprowadzał dyrektor i inżynier p. Faber. Robotnicy wszystkich oddziałów zakładu wręczyli Najdostojniejszemu Pasterzowi dary pięknie i artystycznie wykonane z insigniami biskupiemi. Wracając z walcowni J. E. powitały panie milowickie: żony i córki pracowników i wręczyły mu wspaniały bukiet.
Najdostojniejszy Pasterz odwiedził Dom ludowy, witany z serdeczną radością przez robotników. Chór Domu ludowego na cześć Najdostojniejszego Gościa odśpiewał pieśń: „Moją pieśń Bóg”.
[Tablica konsekracji kościoła wykonana z brązu, z tekstem w języku łacińskim (tłumaczenie na język polski poniżej), umieszczona na ścianie bocznej prezbiterium, tuż przy wejściu do zakrystii. Na większą chwałę Bożą kościół ten pod tytułem Wniebowzięcia NMP konsekrowany został dnia 6 miesiąca sierpnia Roku Pańskiego 1910 przez Najdostojniejszego i Najczcigodniejszego Pana Augustyna Łosińskiego Biskupa Kieleckiego i jego dzień rocznicy poświęcenia wyznaczony [jest] na niedzielę po oktawie Narodzenia tejże NMP
Fotografia wykonana przez autora 14 lipca 2020 r.]
W niedzielę [7 sierpnia] o godz. 6-ej po południu Resursa [Resursa Sosnowiecka mieściła się w kamienicy przy ul. Warszawskiej 6] podejmowała J. E. obiadem. Barwnie napisany przebieg tej uroczystej biesiady podaje „Kur. Zagłębia” w słowach następujących: „J. E. ks. Biskup zasiadł do obiadu na miejscu honorowem. Po obu stronach Najdostojniejszego Gościa zajęli miejsca: po prawicy poseł Wład. Żukowski, ks. kanonik Maciejski, dyr. Rogalewicz i dyr. Vianey, po lewicy zaś — Włodzimierz Tetmajer [współautor polichromii konsekrowanej świątyni], ks. kanonik Czerkiewicz, dyr. Surzycki i dyr. Falkenhahn. Naprzeciwko Pasterza zajęli miejsca: ks. prałat Czerwiński i ks. proboszcz Milbert.
Pierwszy toast na cześć J. E. ks. Biskupa wygłosił dr. Lucyan Kołudzki, jako najstarszy obywatel Sosnowca i członek budowy kościoła sosnowieckiego. Odpowiedziami toastem na cześć m. Sosnowca J. E. ks. Biskup Łosiński. Następnie przemówił ks. prałat Czerwiński. Duże wrażenie wywołała mowa posła Wł. Żukowskiego, który dowodził, że Sosnowiec ma wielką przyszłość przed sobą i że w tem mieście ta przyszłość już się właśnie teraz zaczyna kształtować. Następnie wiersz na cześć pieśni polskiej wygłosił p. St. Płodowski, a p. Mateusz Dziurzyński, b. poseł do Dumy, wzniósł w imieniu robotników toast za duchowieństwo polskie i za ks. Milberta.
Duże wrażenie wywarła mowa p. Lucjana Kreczmara, a odpowiedź na nią Najdostojniejszego Pasterza wywołała wprost ogromny entuzyazm. Rozległy się okrzyki: „vivat!”, „niech żyje!”…
Następnie przemawiali przedstawiciele robotników, pp. Stelmach i Krzystek, przyczem ten ostatni wyróżnił się ogromną swadą.
J. E. ks. Biskup odpowiedział robotnikom podniosłą przemową, w której skreślił cały program i cały pogląd na sprawę robotniczą w Polsce.
Szereg zapowiedzianych toastów zakończył Włodzimierz Tetmajer, który mówił płomiennie na temat staropolskiego: „kochajmy się”!
W licznych przemówieniach Jego Ekscelencyi uwydatniła się cała dusza niezwykłego Pasterza, umiejącego odczuć głęboko potrzeby i intencye zarówno inteligencyi naszej, jak i ludu roboczego.
Cześć Ci, Najprzewielebniejszy Pasterzu! Czołem!”
W ciągu następnych dni bp Augustyn Łosiński wizytował następujące parafie: św. Tomasza Apostoła na Pogoni, Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Nowym Sielcu, św. Barbary w Starym Sielcu, św. Jana Chrzciciela
w Niwce, św. Joachima w Zagórzu, św. Antoniego z Padwy w Gołonogu oraz Zesłania Ducha Świętego w Ząbkowicach. Po czym, 20 sierpnia, powrócił pociągiem ze stacji kolejowej w Łazach do swojej stolicy biskupiej w Kielcach.
PS
Przez lata narosło wiele nieporozumień dot. dokładnej daty konsekracji kościoła p.w. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Sosnowcu. Oprócz tej wynikającej z dokumentów przedstawionych w powyższym artykule (6 sierpnia 1910 r.) w różnego rodzaju publikacjach występują jeszcze jej trzy warianty:
- 6 lipca 1910 r. Źródła:
a. ks. Jan Związek: Od wsi parafialnej do stolicy biskupstwa. Dzieje Kościoła katolickiego i jego instytucji w Sosnowcu.
W: Sosnowiec obraz miasta i jego dzieje. Red. Antoni Barciak i Andrzej T. Jankowski, t. I. Sosnowiec 2016, s. 733.
b. Czesław Ryszka: Matka kościołów. Katedra Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. Bytom-Sosnowiec 1999, s. 56. - 8 sierpnia 1910 r. Źródło: Katalog Diecezji Sosnowieckiej 2008. Red. ks. Czesław Tomczyk, Sosnowiec 2008, s. 306.
- 29 października 1910 r. Źródło: Informator jubileuszowy Diecezji Sosnowieckiej w 20. rocznicę powstania 1992-2012.
Red. ks. Tomasz Zmarzły, Sosnowiec 2012, s. 389.
Autor wyraża nadzieję, że powyższy tekst, będący jedynie skromnym „głosem w dyskusji”, przyczyni się do ustalenia, zgodnie z prawdą historyczną, daty wspomnianego wydarzenia. Równocześnie za okazaną mu pomoc składa podziękowania: ks. kanonikowi Janowi Gaikowi, ks. Michałowi Jamrosiowi, ks. Dawidowi Kuczkowi oraz dk. Tomaszowi Jaskule.
Adam Gołębiowski
Strony: 1 2
